چاپ چیست؟
کلمه چاپ از واژه مغولی “چاو “گرفته شده است.
چاپ در لغت به معنی اثر، مهر و نشان است.
به بیان سادهتر، چاپ شامل انتقال مطالبی مانند عکس، علائم یا نوشتهها بر روی یک سطح چاپ شونده است. شرط اصلی در این فرایند این است که کار چاپی عینا تکرار شود و تغییری نداشته باشد.
هدف از چاپ، کپیسازی متون، تصاویر و نقشها است. به عبارت دیگر هدف از چاپ به لحاط تکنیکی کپی سازی تصاویر ، نقوش و مطالبی است که از طریق فشار دادن مرکب به روی سطح مورد نظر انجام میگیرد.
شناختهشدهترین کار چاپی، چاپ بر روی کاغذ است.
حال که با مفهوم کلی چاپ آشنا شدیم بهتر است بدانیم چاپخانه کجاست؟
چاپخانه درواقع مکان چاپ است که در آن دستگاههای چاپ متفاوت و عملیات چاپ را بر روی سطوح چاپ شونده انجام میدهند.
مهمترین ویژگی که این روزها به دلیل حجم بالای سفارشات یک چاپخانه باید داشته باشد، سرعت کار است.
هر چه دستگاههای چاپ پیشرفتهتر باشند، سرعت بالاتر میرود.
علاوه بر سرعت، کیفیت چاپ نیز موضوع بسیار مهمی است؛ دستگاههای مدرن کیفیت چاپ بهتری ارائه میدهند.
در ادامه با پرکاربردترین انواع چاپ آشنا میشویم. با ما همراه باشید.
تاریخچه چاپ از قرون وسطی تا قرن 21
قدمت چاپ به اواخر قرون وسطی بر میگردد. نویسندگان و تاریخ نویسان منشا پیدایش چاپ را کشور چین معرفی میکنند.
قبل از اینکه صنعتی به نام چاپ به وجود بیاید، کتابها به صورت دست نویس تکثیر میشدند و قیمت بالایی داشتند. همین دلیلی بود تا عدهی کمی بتوانند کتابها را خریداری کنند و شرایط خواندن کتاب و استفاده از علوم مختلف برای همه فراهم نبود.
تاریخچه چاپ در ایران نیز به پنج قرن پیش از میلاد مسیح یعنی به دوران پادشاهان هخامنشی و مهرهای سلطنتی میرسد.
پیدایش چاپ تصویری در ایران به زمان محمد شاه بر میگردد.
نخستین کتاب مصور هم لیلی و مجنون نام داشت که در سال 1259 هجری قمری به چاپ رسیده است.
در این مقاله بخوانید:
انواع چاپ و 10 نوع پرکاربرد آن
امروزه صنعت چاپ دارای انواع مختلفی است. در ادامه رایجترین نوعهای چاپ را با هم بررسی میکنیم:
چاپ افست یا لیتوگرافی رایجترین نوع چاپ
یکی از رایجترین چاپها که کاربرد زیادی هم دارد، چاپ افست است. این نوع چاپ کیفیت بسیار بالایی دارد، برای چاپ در تیراژ بالا یک انتخاب کاملا اقتصادی بوده و برای بسیاری از سطوح چاپ مناسب است.
فرایند چاپ افست که از آن به عنوان لیتوگرافی نیز یاد میشود، به این گونه است که تصویر و یا طرح مورد نظر با استفاده از دستگاه مخصوص بر روی پلیتهای فلزی که زینک نام دارند، منتقل میشوند.
چاپ افست با سیستم رنگی cmyk کار میکند که متشکل از رنگهای آبی، سرخابی، زرد و مشکی است.
این به این معنی نیست که با چاپ افست تنها میتوان خروجی رنگهای نام برده شده را دید! در واقع این رنگها در فرایند ترکیب با یکدیگر رنگهای دیگر را تشکیل میدهند.
نمیتوان گفت که چاپ افست بالاترین کیفیت چاپ را دارد، روشهای دیگری برای چاپ با کیفیت بالاتر وجود دارد اما قیمت آنها به قدری بالاست که قابل مقایسه با چاپ افست نخواهد بود.
بنابراین برای چاپ در تیراژ بالا از چاپ افست بهترین نتیجه با بهترین قیمت را دریافت خواهید کرد.
چاپ دیجیتال جدیدترین روش چاپ
چاپ دیجیتال که ممکن است با نام چاپ فوری هم با آن آشنایی داشته باشید، به عنوان جدیدترین روش چاپ در نظر گرفته شده است.
چاپ دیجیتال سرعت و کیفیت بالایی دارد و برای تیراژهای پایین بسیار مناسب است.
در چاپ دیجیتال به جای استفاده از جوهرهای معمولی، از تونر استفاده میشود. در چاپ دیجیتال محدودیت تعداد چاپ وجود ندارد و برای تعداد پایین نیز مناسب است.
از انواع خدمات چاپ دیجیتال میتوان به کارت ویزیت فوری، منو رستوران، چاپ لیبل، چاپ سربرگ، فوم برد، پوستر فوری و … نام برد.
چاپ فلکسو قابل اجرا روی تمام سطوح
چاپ فلکسو یکی از انواع رایج چاپ است. یکی از ویژگیهای مثبتی که چاپ فلکسو دارد این است که به دلیل استفاده از پلیتهای چاپی قابل انعطاف، بر روی انواع سطوح قابل اجرا است.
برترین روش چاپ برجسته، فلکسو یا فلکسوگرافی شناخته شده و حتی از روش چاپ لترپرس نیز سبقت گرفته است.
چاپ فلکسو را معمولا یک روش چاپی ساده میدانند که در آن از سیستمهای مرکب دان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است.
از مزایای چاپ فلکسو میتوان به سرعت بالا، هزینه کم، دوام و ظاهر حرفهای اشاره کرد.
چاپ هلیوگراور بالاترین کیفیت چاپ رنگی
چاپ هلیوگراور که به آن چاپ گود هم میگویند، ویژگی این را دارد که طرحها و تصاویر روی فرم چاپ به صورت گود و برجسته نقش ببندند.
در این روش قسمتهای چاپ شونده پایینتر از قسمت بدون چاپ قرار دارند. قسمت پایینتر یا گودتر با مرکب پر شده و مرکب اضافی از سطح سیلندر پاک میشود. سپس سیلندر چاپ با فشار با سطح کار چاپی تماس برقرار میکند و مرکب را روی آن منتقل میکند.
کیفیت چاپ کارهای رنگی با این روش چاپ بسیار بالاست و کیفیت خوبی دارد. یکی از ویژگیهای مثبتی که چاپ گود دارد این است که روی کاغذهای ارزان قیمت نیز کیفیت مطلوبی دارد.
این نوع چاپ نیز کیفیت خوبی دارد و در تیراژهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد. از چاپ هلیوگراور اغلب برای چاپ جعبه، مجله و کاتالوگ، کاغذ دیواری و نایلونهای بسته بندی استفاده میشود.
چاپ سیلک اسکرین زیباترین تکنیک چاپ
چاپ سیلک اسکرین به دلیل متنوع بودن نوع مرکبهای مورد استفاده آن، قابلیت چاپ بر روی سطوح مختلف را دارا است.
این روش چاپ به صورت دستی و ماشینی قابل اجرا است و برای چاپ روی مقوا، شیشه، چرم، نایلون، کارتن کیف و کفش، پوشاک و سر رسید بسیار مناسب است.
برای کارهای کم تیراژ چاپ سیلک اسکرین انتخاب مناسبی است و آماده سازی آن هزینه ناچیزی دارد.
چاپ سیلک اسکرین زیباترین تکنیک چاپ بوده و نوعی از روش چاپ استنسیل است.
تشخیص یک کار با چاپ سیلک اسکرین به دلیل مشاهده لایه ضخیم مرکب بر روی آن بسیار آسان است.
در این مدل چاپ یک الگو یا طرح روی یک صفحه نخی که اسکرین نام دارد پخش میشود. اسکرین بعدتر روی سطح مورد نظر قرار میگیرد و رنگ مورد نظر با استفاده از ابزار خاصی به روی صفحه نخی اعمال میشود. در نهایت رنگ از طریق اسکرین به سطح مورد نظر منتقل میشود.
چاپ تامپو یا بالشتکی بدون داشتن محدودیت در تیراژ
چاپ تامپو را میتوان در دسته ی چاپ گود دانست چرا که فرم چاپی با پلیت چاپگر هیچ تماسی ندارد و عملیات چاپ با استفاده از یک بالشتک انجام میشود.
چاپ تامپو با ماشین آلات نیمه اتوماتیک در تیراژهای پایین قابل استفاده است و محدودیت تیراژ ندارد.
به دلیل اینکه در این روش از پلیت یا قالبهای گود استفاده میشود قابلیت اجرا بر روی سطوح صاف، گرد و منحنی را دارد. چاپ تامپو برای چاپ ظروف یکبار مصرف قطعات خودرو، لوازم التحریر، لوازم ورزشی و محصولات آرایشی و بهداشتی و… استفاده میشود.
چاپ تامپو در بسیاری از موارد چاپ در صنعت و هدایای تبلیغاتی به دلیل امکانات زیاد و هزینه پایین چاپ مورد استفاده قرار میگیرد.
چاپ ایچینگ با دوام بسیار بالا
چاپ ایچینگ نیز یکی از روشهای رایج چاپ است که برای انتقال نوشته یا تصویر روی فلزات مورد استفاده قرار میگیرد؛ دوام بسیار بالایی دارد و از بین نمیرود. در این روش اسید بر روی فلز خوردگی ایجاد میکند و سپس طرح بر روی آن اجرا میشود.
از روش ایچینگ علاوه بر ثبت نوشته بر روی اجسام فلزی مانند لوازم آشپزخانه، شیرآلات، لوازم پزشکی، قطعات خودرو و هواپیما برای ثبت لوگو نیز استفاده میشود.
یکی از مزیتهایی که چاپ ایچینگ دارد، طول عمر نسبتا زیاد و استفاده در طولانی مدت است. با وجود اینکه این نوع چاپ ماندگاری بالایی دارد، اما از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.
چاپ لترپرس نوعی چاپ برجسته
چاپ لترپرس یکی از قدیمیترین روشهای چاپی به شمار میآید و نوعی چاپ برجسته است که تصاویر و نوشتهها با پلیت چاپ به صورت برجسته بر روی کاغذ انتقال داده میشوند.
از این روش معمولا برای چاپ اعلامیه، مجله، سر برگ، کارت ویزیت و … استفاده میشود.
چاپ جوهر افشان
امکان انتقال جوهر بر روی سطح چاپ شونده بدون تماس با آن در چاپ جوهر افشان وجود دارد. این نوع چاپ زیر مجموعهای از دستگاههای چاپ دیجیتال به شمار میآید.
چاپ جوهر افشان با متریالی که قرار است رویش چاپ صورت بگیرد به صورت مستقیم رابطهای ندارد. به همین دلیل امکان چاپ بر روی سطح پیچیده و منحنی ساخته شده از جنسها و مواد مختلف را در اختیار قرار میدهد.
چاپ لیزری با ظرافت بسیار بالا
چاپ لیزری در موارد گوناگونی مانند چاپ نوشتههای تبلیغاتی، تابلوسازی، معرق کاری، صنایع دستی، چاپ لیزری روی کاغذ و … کاربرد دارد.
چاپ لیزری دارای ظرافت بسیار بالایی است و به عنوان هدایای تبلیغاتی میتوانید محصولات متنوعی را انتخاب کنید و چاپ را بر روی آنها انجام دهید.
هزینههای مربوط به انواع چاپ
هزینههای مربوط به چاپ توسط آیتمهای مختلفی تعیین میشود که از اصلیترین آنها میتوان به موارد زیر نام برد:
نوع چاپ: هر نوع چاپی هزینه مربوط به خود را دارد مانند چاپ دیجیتال، فلکسو، افست و …
تیراژ: تیراژ یعنی تعدادی که میخواهید از آن محصول داشته باشید. هرچه تیراژ بالاتر باشد، هزینهها کمتر خواهد شد.
اندازه و نوع محصول: نوع محصول یعنی تراکت، کارت ویزیت، جعبه یا … که هرچه محصول بزرگتر و پیچیدهتر باشد، هزینهها بیشتر میشود.
نوع کاغذ: نوع کاغذی که استفاده میکنید هزینه زیادی روی قیمت دارد. کاغذهایی با کیفیت بالاتر معمولا گرانتر هستند.
تجهیزات و موارد مصرفی: هزینههای مربوط به چاپ مانند جوهر، تونر و قطعات یدکی باید در نظر گرفته شود.
سرعت و زمان تحویل: در صورتی که نیاز به تحویل سریع دارد، هزینه افزایش پیدا خواهد کرد.
سوالات متداول
برای چاپ در تیراژ بالا کدام نوع چاپ مناسبتر است؟
چاپ افست برای چاپ در تیراژ بالا یک انتخاب کاملا اقتصادی بوده و برای بسیاری از سطوح چاپ مناسب است.
چاپ فوری چیست؟
چاپ دیجیتال که به آن چاپ فوری هم میگویند، به عنوان جدیدترین روش چاپ در نظر گرفته شده است. این مدل چاپ سرعت و کیفیت بالایی دارد و برای تیراژهای پایین بسیار مناسب است.
چاپ سیلک چیست؟
چاپ سیلک اسکرین زیباترین تکنیک چاپ بوده و نوعی از روش چاپ استنسیل است. برای کارهای کم تیراژ چاپ سیلک اسکرین انتخاب مناسبی است و آماده سازی آن هزینه ناچیزی دارد. چاپ سیلک برای چاپ روی مقوا، شیشه، چرم، نایلون، کارتن کیف و کفش، پوشاک و سر رسید بسیار مناسب است.
پرکاربردترین و رایجترین نوع چاپ کدام است؟
یکی از رایجترین چاپها که کاربرد زیادی هم دارد، چاپ افست است.
کیفیت چاپ کارهای رنگی در کدام مدل چاپ بالاتر است؟
کیفیت چاپ کارهای رنگی با چاپ هلیوگراور بسیار بالاست و کیفیت خوبی دارد. یکی از ویژگیهای مثبتی که این نوع چاپ دارد این است که روی کاغذهای ارزان قیمت کیفیت مطلوبی دارد.
چه عواملی روی قیمت چاپ تاثیرگذار است؟
هزینههای مربوط به چاپ توسط آیتمهای مختلفی نظیر نوع چاپ، تیراژ، اندازه و نوع محصول، نوع کاغذ، تجهیزات و موارد مصرفی و سرعت و زمان تحویل تعیین میشود.
منابع: ویکی پدیا
2 دیدگاه دربارهٔ «چاپ چیست؟ راهنمای جامع انواع چاپ»
مفید بود ممنون
سپاس. خوشحالیم که براتون مفید بود.