چاپ چیست؟
کلمه چاپ از واژه مغولی “چاو “گرفته شده است.
چاپ در لغت به معنی اثر، مهر و نشان است.
به بیان سادهتر، چاپ شامل انتقال مطالبی مانند عکس، علائم یا نوشتهها بر روی یک سطح چاپ شونده است. شرط اصلی در این فرایند این است که کار چاپی عینا تکرار شود و تغییری نداشته باشد.
هدف از چاپ، کپیسازی متون، تصاویر و نقشها است.
به عبارت دیگر هدف از چاپ به لحاظ تکنیکی کپی سازی تصاویر، نقوش و مطالبی است که از طریق فشار دادن مرکب به روی سطح مورد نظر انجام میگیرد.
شناختهشدهترین کار چاپی، چاپ بر روی کاغذ است.
حال که با مفهوم کلی چاپ آشنا شدیم بهتر است بدانیم چاپخانه کجاست؟
در چاپخانه دستگاههای چاپ مختلفی وجود دارد که عملیات چاپ را بر روی سطوح چاپ شونده انجام میدهند.
یکی از مهمترین ویژگیهایی که یک چاپخانه باید داشته باشد، سرعت کار است.
مشخص است که هر چه دستگاههای چاپ در چاپخانه پیشرفتهتر باشند، سرعت بالاتر میرود.
علاوه بر سرعت، کیفیت چاپ نیز موضوع بسیار مهمی است؛ دستگاههای مدرن کیفیت چاپ بهتری ارائه میدهند.
در ادامه با پرکاربردترین انواع چاپ آشنا میشویم. با ما همراه باشید.
تاریخچه چاپ در ایران و جهان
قدمت چاپ به اواخر قرون وسطی بر میگردد. نویسندگان و تاریخنویسان منشا پیدایش چاپ را کشور چین میدانند.
قبل از اینکه صنعتی به نام چاپ به وجود بیاید، کتابها به صورت دستنویس تکثیر میشدند و قیمت بالایی داشتند.
همین موضوع دلیلی بود تا عده کمی بتوانند کتابها را خریداری کنند و شرایط خواندن کتاب و استفاده از علوم مختلف برای همه فراهم نبود.
تاریخچه چاپ در ایران نیز به پنج قرن پیش از میلاد مسیح یعنی به دوران پادشاهان هخامنشی و مهرهای سلطنتی میرسد.
پیدایش چاپ تصویری در ایران به زمان محمد شاه بر میگردد.
نخستین کتاب مصور هم لیلی و مجنون نام داشت که در سال 1259 هجری قمری به چاپ رسیده است.
در این مقاله بخوانید:
انواع چاپ و 10 نوع پرکاربرد آن
امروزه صنعت چاپ بسیار گسترده است و انواع مختلفی دارد. در ادامه رایجترین روشهای چاپ را با هم بررسی میکنیم:
چاپ افست یا لیتوگرافی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
چاپ افست یکی از رایجترین روشهای چاپ در جهان است.
این نوع چاپ کیفیت بسیار بالایی دارد و برای چاپ در تیراژ بالا یک انتخاب کاملا اقتصادی است.
برای چاپ در تیراژهای بالا معمولا از چاپ افست استفاده میکنند، زیرا هر چه تعداد نسخهها بیشتر باشد، هزینه هر نسخه کاهش مییابد.
فرایند چاپ افست که به آن لیتوگرافی هم گفته میشود، به این گونه است که تصویر و یا طرح مورد نظر با استفاده از دستگاه مخصوص بر روی پلیتهای فلزی که زینک نام دارند، منتقل میشوند.
در چاپ افست از سیستم رنگی CMYK (سایان، مجنتا، زرد و مشکی) استفاده میشود که به کمک آن، ترکیب رنگها بهدقت کنترل میشود و رنگهای طبیعیتری ایجاد میکند.
چاپ افست بهویژه برای پروژههای تبلیغاتی، چاپ کتاب، روزنامه و مجلات بسیار مناسب است.
در کنار کیفیت بالا، سرعت و مقرونبهصرفه بودن این روش، چاپ افست را به گزینهای عالی برای چاپ در تیراژ بالا تبدیل کرده است.
نمیتوان گفت که چاپ افست بالاترین کیفیت چاپ را دارد، روشهای دیگری برای چاپ با کیفیت بالاتر وجود دارد اما قیمت آنها به قدری بالاست که قابل مقایسه با چاپ افست نخواهد بود.
بنابراین برای چاپ در تیراژ بالا از چاپ افست بهترین نتیجه با بهترین قیمت را دریافت خواهید کرد.
چاپ دیجیتال: جدیدترین روش برای چاپ فوری
چاپ دیجیتال که به آن چاپ فوری هم میگویند، به عنوان جدیدترین روش چاپ در نظر گرفته شده است.
چاپ دیجیتال سرعت و کیفیت بالایی دارد و برای تیراژهای پایین بسیار مناسب است.
این روش بر خلاف چاپ افست نیازی به پلیت ندارد و مستقیماً از فایل دیجیتال چاپ میشود؛ به همین دلیل برای چاپهای فوری و کمتیراژ مانند کارت ویزیت، پوستر، بنر و برچسبها بسیار مناسب است.
چاپ دیجیتال امکان چاپ رنگهای دقیقتر و جزئیات بیشتر را فراهم میکند و برای پروژههایی که به چاپ فوری نیاز دارند، بهترین گزینه است.
چاپ دیجیتال از تونر به جای جوهر استفاده میکند و به همین دلیل امکان چاپ در تیراژ پایین با هزینه مناسبتری را فراهم میکند.
همچنین در این روش، تنظیمات رنگ بهراحتی قابل انجام است و نتیجهی چاپ با نمونهی اولیه همخوانی دقیقی دارد.
در مجموع، چاپ دیجیتال برای پروژههایی که به انعطاف بالا و تحویل فوری نیاز دارند، گزینهای بسیار کارآمد است.
چاپ فلکسو چیست و چه مزایایی دارد؟
چاپ فلکسو یکی از انواع رایج چاپ است. یکی از ویژگیهای مثبتی که چاپ فلکسو دارد این است که به دلیل استفاده از پلیتهای چاپی قابل انعطاف، بر روی انواع سطوح قابل اجرا است.
برترین روش چاپ برجسته، فلکسو یا فلکسوگرافی شناخته شده و حتی از روش چاپ لترپرس نیز سبقت گرفته است.
چاپ فلکسو را معمولا یک روش چاپی ساده میدانند که در آن از سیستمهای مرکب دان ساده استفاده شده و سیستم تغذیه آن به شکل رول است.
از مزایای چاپ فلکسو میتوان به سرعت بالا، هزینه کم، دوام و ظاهر حرفهای اشاره کرد.
چاپ هلیوگراور بالاترین کیفیت چاپ رنگی
چاپ هلیوگراور، که به نام چاپ گود نیز شناخته میشود، یکی از باکیفیتترین روشهای چاپ است که در آن تصاویر و نوشتهها به صورت گود بر روی سطح چاپ منتقل میشوند.
این روش چاپ به دلیل جزئیات بالایی که میتواند ارائه دهد، برای کارهای رنگی و باکیفیت مانند مجلات، کاتالوگها، بستهبندیهای لوکس و همچنین چاپ بر روی کاغذهای ارزان قیمت مناسب است.
در چاپ هلیوگراور، تصاویر بر روی سیلندرهای فلزی گود میشوند و سپس مرکب به این سیلندرها اعمال میشود.
سیلندر چاپ با فشار بر روی سطح چاپی، جوهر را به آن منتقل میکند و نتیجهی نهایی، چاپی با کیفیت و دوام بسیار بالاست.
به دلیل هزینهی بالای آمادهسازی، این روش بیشتر برای تیراژهای بالا بهصرفه است، اما نتیجهی حاصل کیفیتی بسیار بالا و حرفهای دارد.
چاپ هلیوگراور نیز کیفیت خوبی دارد و در تیراژهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد. از چاپ هلیوگراور اغلب برای چاپ جعبه، مجله و کاتالوگ، کاغذ دیواری و نایلونهای بسته بندی استفاده میشود.
چاپ سیلک: مناسب برای طرحهای هنری و چاپ بر روی سطوح متنوع
چاپ سیلک اسکرین یا چاپ اسکرین یکی از روشهای محبوب برای چاپ روی سطوح مختلف از جمله پارچه، شیشه، چرم، پلاستیک و حتی فلزات است.
این روش چاپی به دلیل لایه ضخیمی که مرکب بر روی سطح ایجاد میکند، رنگهای زنده و ماندگاری بالایی به طرح میدهد.
چاپ سیلک به دو صورت دستی و ماشینی انجام میشود و برای کارهای کمتیراژ انتخاب بسیار خوبی است.
در این روش، ابتدا یک الگو یا طرح روی یک صفحه نخی (اسکرین) قرار میگیرد و سپس مرکب از طریق صفحهی نخی به سطح مورد نظر منتقل میشود.
آمادهسازی این نوع چاپ هزینه چندانی ندارد و به دلیل قابلیت اجرای طرحهای هنری و سفارشی، در صنعت مد و تبلیغات کاربرد گستردهای دارد.
چاپ تامپو یا بالشتکی: مناسب برای سطوح غیر مسطح
چاپ تامپو، که به چاپ بالشتکی نیز معروف است، یک روش چاپ گود محسوب میشود و مناسب سطوح پیچیده و نامسطح مانند ظروف، قطعات خودرو و لوازم آرایشی است.
در این روش از یک بالشتک انعطافپذیر استفاده میشود که طرح را از پلیت چاپ برداشته و روی سطح مورد نظر منتقل میکند.
چاپ تامپو در تولیدات تبلیغاتی و صنعت، به ویژه برای چاپ بر روی محصولات کوچک و وسایل نامسطح کاربرد گستردهای دارد.
این روش به دلیل هزینه مناسب و انعطاف بالا برای کارهای تیراژ پایین و میانگین، گزینهای عالی است و میتواند رنگها و جزئیات ظریف را با کیفیت خوبی منتقل کند.
در این مقاله بخوانید:
چاپ ایچینگ با دوام بسیار بالا
چاپ ایچینگ نیز یکی از روشهای رایج چاپ است که برای انتقال نوشته یا تصویر روی فلزات مورد استفاده قرار میگیرد.
این روش چاپ دوام بسیار بالایی دارد و از بین نمیرود. در این روش اسید بر روی فلز خوردگی ایجاد میکند و سپس طرح بر روی آن اجرا میشود.
از روش ایچینگ علاوه بر ثبت نوشته بر روی اجسام فلزی مانند لوازم آشپزخانه، شیرآلات، لوازم پزشکی، قطعات خودرو و هواپیما برای ثبت لوگو نیز استفاده میشود.
یکی از مزیتهایی که چاپ ایچینگ دارد، طول عمر نسبتا زیاد و استفاده در طولانی مدت است. این نوع چاپ ماندگاری بالایی دارد و از نظر اقتصادی هم مقرون به صرفه است.
چاپ لترپرس نوعی چاپ برجسته
چاپ لترپرس یکی از قدیمیترین روشهای چاپی به شمار میآید و نوعی چاپ برجسته است که تصاویر و نوشتهها با پلیت چاپ به صورت برجسته بر روی کاغذ انتقال داده میشوند.
از این روش معمولا برای چاپ اعلامیه، مجله، سر برگ، کارت ویزیت و … استفاده میشود.
چاپ جوهر افشان
امکان انتقال جوهر بر روی سطح چاپ شونده بدون تماس با آن در چاپ جوهر افشان وجود دارد.
این نوع چاپ زیر مجموعهای از دستگاههای چاپ دیجیتال به شمار میآید.
چاپ جوهر افشان با متریالی که قرار است رویش چاپ صورت بگیرد به صورت مستقیم رابطهای ندارد.
به همین دلیل امکان چاپ بر روی سطح پیچیده و منحنی ساخته شده از جنسها و مواد مختلف را در اختیار قرار میدهد.
چاپ لیزری با ظرافت بسیار بالا
چاپ لیزری در موارد گوناگونی مانند چاپ نوشتههای تبلیغاتی، تابلوسازی، معرق کاری، صنایع دستی، چاپ لیزری روی کاغذ و … کاربرد دارد.
چاپ لیزری دارای ظرافت بسیار بالایی است و به عنوان هدایای تبلیغاتی میتوانید محصولات متنوعی را انتخاب کنید و چاپ را بر روی آنها انجام دهید.
هزینههای مربوط به انواع چاپ
هزینه چاپ به چند عامل اصلی بستگی دارد که باید قبل از انتخاب روش چاپ به آنها توجه کرد:
نوع چاپ: هر نوع چاپی هزینه مربوط به خود را دارد مانند چاپ دیجیتال، فلکسو، افست و …
تیراژ: تیراژ یعنی تعدادی که میخواهید از آن محصول داشته باشید. هرچه تیراژ بالاتر باشد، هزینهها کمتر خواهد شد.
اندازه و نوع محصول: نوع محصول یعنی تراکت، کارت ویزیت، جعبه یا … که هرچه محصول بزرگتر و پیچیدهتر باشد، هزینهها بیشتر میشود.
نوع کاغذ: نوع کاغذی که استفاده میکنید هزینه زیادی روی قیمت دارد. کاغذهایی با کیفیت بالاتر معمولا گرانتر هستند.
جنس سطح چاپی: نوع سطح مورد نظر برای چاپ (مانند کاغذ، پارچه، پلاستیک و …) و کیفیت آن هزینهی متفاوتی را به همراه دارد.
تجهیزات و موارد مصرفی: هزینههای مربوط به چاپ مانند جوهر، تونر و قطعات یدکی باید در نظر گرفته شود.
سرعت و زمان تحویل: در صورتی که نیاز به تحویل سریع دارد، هزینه افزایش پیدا خواهد کرد.
مقایسه هزینههای چاپ سه روش رایج چاپ
روش چاپ
|
هزینه به ازای تیراژ پایین
|
هزینه به ازای تیراژ بالا
|
کیفیت
|
سرعت چاپ
|
---|---|---|---|---|
چاپ افست
|
نسبتاً بالا
|
پایین
|
خوب
|
بالا
|
چاپ دیجیتال
|
پایین
|
نسبتاً بالا
|
عالی
|
بسیار بالا
|
چاپ فلکسو
|
مناسب
|
پایین
|
متوسط
|
بالا
|
سوالات متداول
برای چاپ در تیراژ بالا کدام نوع چاپ مناسبتر است؟
چاپ افست برای چاپ در تیراژ بالا یک انتخاب کاملا اقتصادی بوده و برای بسیاری از سطوح چاپ مناسب است.
چاپ فوری چیست؟
چاپ دیجیتال که به آن چاپ فوری هم میگویند، به عنوان جدیدترین روش چاپ در نظر گرفته شده است. این مدل چاپ سرعت و کیفیت بالایی دارد و برای تیراژهای پایین بسیار مناسب است.
چاپ سیلک چیست؟
چاپ سیلک اسکرین زیباترین تکنیک چاپ بوده و نوعی از روش چاپ استنسیل است. برای کارهای کم تیراژ چاپ سیلک اسکرین انتخاب مناسبی است و آماده سازی آن هزینه ناچیزی دارد. چاپ سیلک برای چاپ روی مقوا، شیشه، چرم، نایلون، کارتن کیف و کفش، پوشاک و سر رسید بسیار مناسب است.
پرکاربردترین و رایجترین نوع چاپ کدام است؟
یکی از رایجترین چاپها که کاربرد زیادی هم دارد، چاپ افست است.
کیفیت چاپ کارهای رنگی در کدام مدل چاپ بالاتر است؟
کیفیت چاپ کارهای رنگی با چاپ هلیوگراور بسیار بالاست و کیفیت خوبی دارد. یکی از ویژگیهای مثبتی که این نوع چاپ دارد این است که روی کاغذهای ارزان قیمت کیفیت مطلوبی دارد.
چه عواملی روی قیمت چاپ تاثیرگذار است؟
هزینههای مربوط به چاپ توسط آیتمهای مختلفی نظیر نوع چاپ، تیراژ، اندازه و نوع محصول، نوع کاغذ، تجهیزات و موارد مصرفی و سرعت و زمان تحویل تعیین میشود.
منابع: ویکی پدیا
2 دیدگاه دربارهٔ «چاپ چیست؟ راهنمای جامع انواع چاپ»
مفید بود ممنون
سپاس. خوشحالیم که براتون مفید بود.